Mavi Dil Hastalığı Nedir?
Mavi Dil veya Blue tongue, Culicoides cinsi sokucu sineklerin taşıdığı, koyun, sığır, keçi ve deve gibi evcil hayvanlarda ve bazı yabani gevişgetirenlerde görülen, konjesyon, ödem ve hemoraji ile karakterize bir enfeksiyon hastalığıdır.
Mavi Dil Hastalığı Bulaşıcı mı, Nasıl Yayılır?
Mavi dil hastalığı, Culicoides cinsi sinekler tarafından bulaştırılır. Keçi, koyun ve sığır gibi küçük ve büyükbaş hayvanlarda görülen bu hastalık, insan sağlığı açısından tehdit oluşturmaz ve bu hayvanların etleri güvenle tüketilebilir.
Mavi Dil Hastalığı Belirtileri
Hastalığın etkeni, sokucu sinekler tarafından kan emme sırasında hayvana bulaşır ve ilk belirtiler genellikle 7 gün sonra ortaya çıkar. Bu süre hayvanın ırkına ve bireysel direncine göre değişkenlik gösterebilir. Özellikle merinos koyunları, diğer koyun türlerine göre daha duyarlıdır ve daha fazla etkilenir. Kuzular ise koyunlardan daha hassastır.
Tipik belirtiler arasında şunlar yer alır:
- 40-42°C’ye varan ani ateş yükselmesi,
- Ateşin başlamasıyla birlikte görülen dudak emme hareketleri,
- Dil ve dudaklarda ödem ve mavileşme,
- Önce sulu, ardından irinli burun akıntısı,
- Ağız ve burun girişinde ülser ve kabuklu yaralar, bu yaralar solunum güçlüğü ve yem alımının durmasına neden olabilir,
- Ayaklarda, özellikle tırnak aralarında yaralar,
- Deride kızarıklıklar, yapağıda kırılma ve dökülme,
- Genç hayvanlarda ishal ve belirtilerin başlamasından 2-8 gün sonra ölüm. Kuzularda ölüm oranı %95’e varabilir.
Sığırlarda benzer belirtiler daha hafiftir ve fark edilmeyebilir. Ancak gebe ineklerde anomalili buzağı doğumları ve ölü doğumlar da görülebilir.
Mavi Dil Hastalığı Tedavisi Var mı?
Hastalığın kontrolü, karantina uygulamaları, hasta hayvanların imhası ve sokucu sineklerle mücadele ile birlikte aşılama stratejilerine dayanır. Aşılar, ilkbaharda ve kırkımdan 3-6 hafta önce uygulandığında daha etkili bağışıklık sağlar. Ancak aşının koçlarda geçici kısırlığa yol açabileceği için, koçlar koç katımından sonra aşılanmalıdır. Mavi dil aşısı, gebe hayvanlarda yavru atmalara ve anomalili doğumlara neden olabileceğinden, bu hayvanlara aşı yapılması önerilmez.
Hastalığı atlatan hayvanlar, yaklaşık 2 yıl kadar bağışıklık kazanır ve bu bağışıklığı ağız sütü (kolostrum) yoluyla yavrularına da geçirebilirler. Bu yavrular, 6 ay kadar bağışık kalabilir. Bu nedenle, 6 aylıktan küçük kuzulara aşı yapılmamalıdır. Damızlık olarak kullanılan boğa ve koçların, özellikle suni tohumlamada kullanılanların belirli aralıklarla muayeneleri yapılmalı ve Mavi Dil yönünden negatif çıkan hayvanlar kullanılmalıdır. Aksi takdirde, hastalığın geniş alanlara yayılması önlenemez. Hastalığın tamamen yok edilmesi için, hasta hayvanların kesime gönderilmesi de bir çözüm olabilir.
News
