Hormonların Yaşam Döngüsündeki Rolü
Hormonlar, büyüme, üreme, kan şekeri kontrolü ve su dengesi gibi hayati işlevleri yöneten kimyasal habercilerdir. Bu işlevleri böbrek üstü bezleri, tiroit, pankreas ve hipofiz gibi organlar yönetir. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın hormon seviyelerindeki değişikliklerin yaşlanma hızını doğrudan etkilediğini belirterek, “Vücudumuzun orkestra şefi olan tiroit hormonu, yaşla birlikte yorulur ve desteğe ihtiyaç duyar. Özellikle kadınlarda 50 yaşından sonra sağlıklı yaşlanmanın temel taşlarından biri hormon dengesinin korunmasıdır. Bunun için dengeli beslenme, düzenli egzersiz, stres yönetimi ve sağlık kontrolleri kaçınılmazdır” dedi.
Hormon Dengesizliğinin Etkileri
Yeterli destek ve özen gösterilmediğinde, tembel ve hantal bir metabolizmanın ortaya çıkabileceğini hatırlatan Prof. Dr. Fulya Akın, “Büyüme hormonumuz azaldığında gençlik enerjimizi kaybederiz. Cinsiyet hormonlarımız azaldığında ise cinsel istek azalır. Genellikle 45-50 yaş aralığında başlayan bu hormonal değişimler, kemik yoğunluğunda azalma, kas kaybı ve bağışıklığın zayıflaması gibi biyolojik değişimlere neden olabilir” dedi.
Hormonların Yaşlanma İle Olan İlişkisi
Yağ birikimi gibi sorunlarda hormonların rolü büyüktür. Prof. Dr. Fulya Akın, “Özellikle insülin, leptin ve kortizol gibi hormonların seviyelerindeki değişiklikler yağ birikimini tetikleyebilir” dedi. Yaş ilerledikçe hormonal sistemdeki değişikliklerin doğal olduğunu belirten Akın, yaşlanmadan en çok etkilenen hormonları şöyle sıraladı:
- Östrojen ve Progesteron: Menopozla birlikte bu hormonların seviyeleri önemli ölçüde azalır, bu da sıcak basması, kemik yoğunluğunda azalma ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir.
- Testosteron: Erkeklerde yaşla birlikte azalan testosteron, kas kaybı, enerji düşüklüğü ve cinsel isteksizlik gibi sorunlara neden olabilir.
- Kortizol: Kronik stres ve yaşlanma kortizol seviyesinin yüksek kalmasına neden olabilir, bu da bağışıklık sistemini baskılayabilir.
- İnsülin: Yaşla birlikte azalan insülin duyarlılığı, metabolik sendrom ve diyabet gibi hastalık riskini artırır.
- Tiroid: Yaşlanma sürecinde tiroid fonksiyonlarının yavaşlaması metabolizmayı etkileyebilir.
Sağlıklı Yaşam İçin Alınabilecek Önlemler
Hormonlarda beklenen değişikliklerin bilinmesi, alınacak önlemler açısından oldukça değerlidir. Prof. Dr. Fulya Akın, “İnsülin direnci gibi sorunlardan korunmak için kilo kaybı ve egzersiz gereklidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi haftada üç gün toplam 150 dakikalık tempolu yürüyüş yapılmasıdır. Tiroid bozuklukları sık rastlanır ama genellikle tanısı gecikir. Erken tanı ile hormon replasmanı sorunları önlenebilir. Diyabete karşı beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi önemlidir. Menopoz döneminde kalsiyum ve D vitamini alımı ile kemik erimesi önlenebilir. Yaşlı erkeklerde hormon azalmasına doğru tanı ve tedavi ile müdahale edilebilir” dedi.
News
