Engelli Araç Alımındaki Yeni Düzenlemeler
2024 yılında ÖTV’siz araç satışının 800 bini aşmasının ardından getirilen yeni kriterler, pek çok engellinin kafasını karıştırdı. Bu duruma çözüm arayan engelliler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) başvurdu. Meclis’e yapılan yoğun başvurularla, engelliler ellerindeki araçları sattıklarında yeniden ne zaman araç alabilecekleri, kaç yıl beklemek zorunda oldukları, doğal afetlerde zarar gören araçların değiştirilip değiştirilemeyeceği gibi sorular yönelttiler.
ÖTV Muafiyetinin Detayları
TBMM, engellilerin sorularını Hazine ve Maliye Bakanlığı’na iletti. Bakanlık, Meclis’e gönderdiği yazıda engellilerin araç alımında rehber olacak detayları açıkladı:
Engellilerin Araç Alım Şartları
Engelli Araç Alımı İçin Mevzuat
Mevzuatta engellilere ÖTV indirimi değil, ÖTV muafiyeti uygulanmaktadır. Engellilik oranı yüzde 90’ın üzerinde olanlar ile altında olanlara göre farklı muafiyetler söz konusudur.
ÖTV Muafiyet Limiti
2024 yılında 1 milyon 591 bin 255 TL olan ÖTV limiti, 2025’te yeniden değerleme oranı doğrultusunda 2 milyon 290 bin 200 TL’ye yükselmiştir.
Yüzde 90 ve Üstü Engellilerin ÖTV Muafiyet Şartları
ÖTV’siz Araç Satın Alma Süresi
Yüzde 90 engelli olanlar, 10 yılda bir ÖTV’siz araç satın alabilirler. Aracı bizzat kendileri kullanma şartı yoktur. Ancak, sürekli tekerlekli sandalye ya da sedye kullanma durumlarında araca özel tertibat yaptırılması gereklidir.
Engelli Araç Satın Alabilecek Kişiler
- 18 yaşını doldurmuş, engellilik oranı yüzde 90 ve üstü olan kişiler “Engellilik Sağlık Kurulu Raporu” ile kendileri için araç satın alabilirler.
- Akıl sağlığı yerinde olmayan kişiler için mahkeme tarafından atanan vasiler de araç alımı yapabilir.
- 18 yaş altı için araç alımı, velayet sahibi ebeveynleri veya vasileri tarafından gerçekleştirilir.
Aracı Kullanacak Kişiler
Yurt içinden alınan ve özel tertibatı olmayan engelli araçları herhangi bir kısıtlama olmaksızın kullanılabilir. Engelli yakınları veya herhangi biri bu aracı kullanabilir, özel bir yetkilendirme veya noter işlemi gerekmez.
Yüzde 90 Altı Engelliler İçin Araç Alım Şartları
ÖTV Muafiyeti İçin Gerekli Şartlar
Yüzde 90 altında engelli olanlar, belirli koşullarda ÖTV’siz araç alabilirler. Burada önemli olan engellilik oranı değil, sağlık raporunda “hareket ettirici aksamda özel tertibatlı araç kullanması gerekir” ibaresinin bulunmasıdır. Bu ibare sayesinde engellilik oranı yüzde 40 veya yüzde 80 olsun, ÖTV’siz araç alabilirler.
Araca Özel Tertibat Yaptırmanın Şartları
ÖTV’siz Araçlarda Yapılması Gereken Tertibatlar
Debriyaj, fren, gaz pedalları ve vites kolu gibi hareket ettirici aksam üzerinde özel tertibat yapılmalıdır. Kriterler; fren veya gaz pedallarında sabit düzenlemeler yapılması, manuel vites kolunun direksiyona taşınması veya uygun hale getirilmesi ve hareket ettirici düzeneklerin eklenmesidir. Örneğin, sağ bacağı olmayan bir engellinin ÖTV’siz araç alabilmesi için fren ve gaz pedallarında özel tertibat gereklidir.
Otomatik Vitesli Araçlarda Tertibat Gerekir mi?
Otomatik vitesli araçlar, engellilerin kullanımı için uygun hale getirilmelidir. Otomatik vites olması, hareket ettirici aksamda gerekli olan özel tertibatların yapılmasını ortadan kaldırmaz. Sağ bacağı olmayan veya her iki bacağını hareket ettiremeyen kişiler, fren ve gaz pedallarında düzenleme olmadan otomatik vitesli aracı kullanamazlar.
ÖTV’siz Hangi Araçlar Satın Alınabilir?
Alınabilecek Araç Türleri
ÖTV ve diğer vergileri 330.750 TL altında olan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, jeep, station wagon gibi araçlar ÖTV’siz alınabilir. Motor hacimlerine göre alım kriterleri “Motor silindir hacmi 2800 santimetreküpü geçmeyen, eşya taşımaya mahsus van, panelvan, pick-up gibi araçlar ve 1.6 motor hacmi ve altında olan binek otomobiller” olarak sıralanmıştır.
ÖTV’siz Araçlar Hangi Şartlarda Satılabilir?
Satış Şartları
- ÖTV’siz satın alınan araçlar 10 yıl geçmeden satılamaz.
- Araç, 10 yıl geçmeden sel, heyelan, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelirse, yeni bir araç alımında ÖTV ödenmez.
- ÖTV’siz araç alanlar, yeni düzenlemeye göre aracını 5 yılını doldurduktan sonra cezasız satabilirler ancak yeniden ÖTV’siz araç almak isterlerse 10 yıl beklemek zorundadırlar.
Örneğin, Nisan 2024’te ÖTV’siz araç satın alan bir engelli, bu aracını Nisan 2029’da cezasız satabilir. Ancak, yeniden ÖTV’siz araç almak isterse Nisan 2034’e kadar beklemek zorundadır.
News
