Akciğer Kanseri Tarama ve Tanının Önemi
Akciğer kanseri halen dünya genelinde en yaygın ikinci kanser türü olmasının yanı sıra en ölümcül kanser türü olarak öne çıkıyor. Bu hastalığın en önemli risk faktörlerinden biri, yaygın olarak bilindiği üzere tütün kullanımı. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, bir yıl boyunca günde bir paket yani 20 sigara içmenin tıpta ‘paket yıl’ olarak adlandırıldığını belirterek, 50-80 yaş aralığında ve 20 paket yıl sigara kullanım geçmişi olan kişilerin, düşük doz akciğer tomografisi ile yıllık taramadan geçmesi gerektiğini vurguladı.
Göğüs Hastalıkları Polikliniğinde genellikle hastalara akciğer grafisi çekildiğini belirten Doç. Dr. Çalışkan, bu yöntemin akciğerlerin yalnızca %70-75’ini değerlendirebildiğini söyledi. Bu sebeple, kanser şüphesi olan hastalarda tanı için mutlaka akciğer bilgisayarlı tomografisi uygulanmalıdır.
İleri Tanı Yöntemleri
Akciğer tomografisinde 1 cm’den büyük lezyonlar (1-3 cm arasında ise nodül, 3 cm’den büyükse kitle olarak tanımlanır) tespit edilen hastalarda PET-BT yani Pozitron Emisyon Tomografisi ve bilgisayarlı tomografi (BT) uygulandığını ifade eden Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, PET-BT’nin kanser şüphesi olan lezyonları değerlendirmek için kullanılan ileri tetkikler olduğunu söyledi. Milimetrik yani 1 cm’den küçük nodüllerde kanser riskinin hesaplandığı skorlama sistemlerinden faydalanılır ve radyolojik değerlendirmelerle birlikte takip veya ileri tetkik kararı alınır. 8 mm ve üzerindeki nodüllerde de PET-BT önerilebilir.
Yanıltıcı Bulgular ve Multidisipliner Yaklaşım
PET-BT sonucunda kanser şüphesi bulunan hastalarda biyopsi veya lezyonun cerrahi olarak çıkartılması seçenekleri değerlendirilir. Bu karar, hastanın tercihlerine, eşlik eden diğer hastalıklarına, akciğer fonksiyonlarına ve lezyon özelliklerine göre verilir. Enfeksiyon kaynaklı iyi huylu lezyonlar da kanser şüphesi yaratabilir. Yanıltıcı durumların önlenmesi için PET-BT öncesi antibiyotik tedavisi uygulanabilir ve sonrasında akciğer tomografisi ile kontrol yapılabilir. Bu tür kararlar göğüs hastalıkları, radyoloji ve gerektiğinde göğüs cerrahisi, tıbbi onkoloji, nükleer tıp gibi branşların katılımıyla multidisipliner konseylerde değerlendirilir.
Kan Testleri ve Biyopsi Yöntemleri
Tümör belirteçlerinden faydalanmak mümkün olsa da, bu değerlerin normal olması kanseri ekarte etmez ya da yüksek çıkması kanseri kanıtlamaz. Bu nedenle, akciğer kanseri taramasında rutin kan testi yerine yılda bir kez düşük doz akciğer tomografisi önerilmektedir. Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, hızlı ilerleyen akciğer kanserine karşı hızlı tanı konmasının önemini vurgularken, en az komplikasyon riski taşıyan, tanı oranı yüksek ve hızlı olan biyopsi yönteminin seçilmesi gerektiğini belirtti. Hasta için en uygun biyopsi yöntemi göğüs hastalıkları uzmanının yetki ve sorumluluğundadır.
News
