Ayak Temizliğinin Günlük Hayatımızdaki Yeri
Duş sırasında sabunla köpürttüğünüz lif, her zaman bedenin her köşesine eşit şekilde ulaşmayabilir. Özellikle vücudun uç noktalarından olan ayaklar, ihmal edilebiliyor. Ancak uzmanlar, ayakların daha fazla özeni hak ettiğini vurguluyor. İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS) ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) ayakların her gün sabun ve suyla yıkanmasını tavsiye ediyor.
Ayakların Yıkanmasının Nedenleri
Bu titiz bakımın en önemli nedenlerinden biri, kötü kokuyu engellemektir. Ayak tabanları, vücudun diğer bölgelerine göre santimetrekare başına 600 ter bezi içerir. Ter, kendi başına kokmaz, ancak içindeki tuzlar, glikoz ve amino asitler, bakteriler için adeta açık büfe sunar. Hull Üniversitesi’nde yara iyileşmesi üzerine çalışan öğretim görevlisi Holly Wilkinson, “Özellikle parmak araları, nemli, sıcak ve havasız bir ortamdır, bu nedenle mikropların üremesi için ideal bir yerdir” diyor.
Bakteriler ve Mantarların Ayaklardaki Rolü
Çoğu insanın ayaklarını çorap ve ayakkabı içine hapsetmesi, nemi içeride tutarak daha da kötüleştirir. İnsan cildinin herhangi bir santimetrekaresinde 10 bin ile bir milyon arasında bakteri bulunur. Ayaklar, özellikle Corynebacterium ve Staphylococcus bakterileri için mükemmel bir barınak oluşturuyor.
Mantar söz konusu olduğunda, Aspergillus, Cryptococcus, Epicoccum, Rhodotorula, Candida, Trichosporon ve diğer türler burada gelişir. İnsan ayağı, vücudun diğer bölgelerine kıyasla en fazla mantar türüne ev sahipliği yapar.
Ayak Hijyeninin Sağlığa Etkileri
Bir çalışmada, araştırmacılar 40 gönüllünün ayak tabanlarını örnekledi. Ayaklarını günde iki kez yıkayan kişilerin ciltlerinde santimetrekare başına 8 bin 800 bakteri bulunurken, iki günde bir yıkayanların ciltlerinde bu sayı bir milyonu aşıyordu. Ancak ayaklarda bulunan bakteriler her zaman kötü koku veya sağlık riski taşımayabilir.
Ayak kokusunun ana nedeni olan Staphylococcus bakterileri, terdeki amino asitleri uçucu yağ asitlerine (VFA) dönüştürür. İzovalerik asit, keskin, peynirimsi ve ekşimsi bir kokuya neden olur.
Ayak Yıkamanın Faydaları
Ayakları yıkamak sadece kokuyu önlemekle sınırlı değil. Pek çok hastalık ve ayak problemi, doğru hijyenle önlenebilir. New York Mount Sinai Hastanesi’nde dermatoloji profesörü olan Joshua Zeichner, “Parmak aralarındaki küçük boşluklar, mikropların üremesi için özellikle riskli bölgelerdir” diyor.
Atlet ayağı gibi yüzeysel mantar enfeksiyonları, sıcak, karanlık ve nemli ortamları sever ve genellikle parmak aralarını etkiler. Bu bölgeyi temiz ve kuru tutarsanız, mantarın üremesi için elverişli ortamı ortadan kaldırırsınız.
Diyabet Hastaları İçin Ayak Hijyeni
Diyabet hastaları için ayak hijyeni hayati önem taşır. Araştırmalar, diyabet hastalarının ayaklarında daha fazla patojenik bakteri bulunduğunu gösteriyor. Bağışıklık sistemleri zayıfladığı için enfeksiyon kapma riskleri daha yüksektir. Diyabet hastalarının ayaklarını her gün yıkamaları tavsiye edilir. Bu sadece hijyen için değil, küçük yaraları erkenden fark etmek açısından da önemlidir.
Genel Tavsiyeler
Wilkinson’un aktardığı genel tavsiyeye göre:
- Diyabet hastaları her gün ayaklarını yıkamalı.
- Sağlıklı bireyler için birkaç günde bir yıkamak yeterli.
- Egzersiz yapanlar veya terleyenler daha sık yıkamalı.
- Son olarak, ayakları sadece suyla durulamak yeterli değil. Sabunla yıkamak ve özellikle parmak aralarını iyice kurulamak enfeksiyonları önlemek için çok önemli.
News
