Aktif Yaşlanma Endeksi 2024: Türkiye’nin Durumu ve Bölgesel Analiz

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Aktif Yaşlanma Endeksi Değeri Yükseldi

Türkiye, demografik dönüşüm sürecinde hızlı bir yaşlanma eğilimi göstermektedir. Genç nüfus oranı azalırken, yaşlı nüfus oranı artmaktadır. 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 olan yaşlı nüfus, 2024 yılında %20,7 artarak 9 milyon 112 bin 298’e ulaştı. Toplam nüfus içindeki yaşlı oranı ise %9,1’den %10,6’ya yükseldi. TÜİK projeksiyonlarına göre, bu oran 2100 yılında %33,6’ya ulaşacak.

Aktif Yaşlanma Endeksi ve Bileşenleri

Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE), yaşlıların yaşam kalitesini artıracak politikaların geliştirilmesi ve uygulanmasının önemini vurgular. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu katkılarıyla geliştirilen AYE, dört bileşenden oluşur: istihdama katılım, topluma katılım, bağımsız ve sağlıklı yaşam, ve aktif yaşlanma kapasitesi. 2023’te 28,7 olan Türkiye’nin AYE değeri, 2024’te 29,7’ye yükseldi.

İstihdam Bileşeni: 2024’te 27,6 olan istihdam bileşeni, 55-74 yaş grubu istihdam oranlarına dayanmaktadır. AB ortalamasının altında olmakla birlikte, Türkiye 6 AB ülkesini geride bıraktı. En yüksek istihdam değeri 42,2 ile Doğu Karadeniz’de görüldü.

Topluma Katılım Bileşeni: Gönüllü faaliyetler ve siyasi katılım gibi göstergelerle 12,5 olarak hesaplanmıştır. Topluma katılımda İstanbul öncü iken, Doğu Karadeniz en düşük değere sahiptir. Kadınlar için endeks değeri erkeklerden yüksektir.

Bağımsız, Sağlıklı ve Güvenli Yaşam: 65,0 olarak hesaplanan bu bileşen, fiziksel güvenlik ve yaşam boyu öğrenme gibi kriterlere bağlıdır. Ege Bölgesi 68,1 ile en yüksek değere sahiptir.

Aktif Yaşlanma Kapasitesi: 46,1 olarak ölçülen bu bileşen, sosyal bağlanma ve eğitim gibi faktörleri içerir. Doğu Marmara en yüksek değeri alırken, Güneydoğu Anadolu en düşük değeri aldı.

Türkiye ve AB Karşılaştırması

AYE karşılaştırmasında, Türkiye’nin genel endeks değeri AB ortalamasının altında kalmaktadır. Ancak Türkiye, bazı AB ülkelerini geride bırakarak yaşlanma politikalarında gelişim potansiyeli olduğunu göstermektedir. Erkekler ve kadınlar arasındaki farklar, bölgesel farklılıklarla birlikte dikkat çekmektedir.

Bölgesel Değerlendirme

Doğu Karadeniz, genel endeks ve istihdam bileşeni açısından en yüksek değerlere sahiptir. İstanbul ise topluma katılımda lider konumdadır. Ege Bölgesi, sağlıklı yaşam bileşeninde öne çıkarken, Doğu Marmara aktif yaşlanma kapasitesinde ilk sıradadır. Güneydoğu Anadolu, çeşitli bileşenlerde en düşük değerlere sahiptir.